ආසියාවේ වායු දූෂණයෙන් කාලගුණයට බලපෑම්
ආසියානු රටවල දැකිය හැකි වායු දූෂණය නිසා ලෝකයේ උතුරු අර්ධගෝලයේ සැලකිය යුතු ප්‍රදේශයක කාලගුණ රටාවට බලපෑම් ඇති වන බව අධ්‍යයනයකින් පෙන්වා දී තිබේ. 1850 වර්ෂයේ දී හා 2000 වර්ෂයේ දී පැවැති වායු දූෂණය පිළිබඳ දත්ත භාවිත කරමින් පරිගණක ආකෘතියක්‌ ආශ්‍රයෙන් මේ පර්යේෂණය සිදු කර ඇත.
ආසියානු කලාපයෙන් විමෝචනය වන වායු දූෂකවල ඇතුළත් ඉතා කුඩා අංශු උතුරු පැසිෆික්‌ ප්‍රදේශය තෙක්‌ ගසාගෙන යැමෙන් පසු ඒවා වායුගෝලයේ ඇති ජල බිඳිති සමඟ ප්‍රතික්‍රියා කිරීම සිදු වේ. මේ නිසා වලාකුළු ඝන ව වර්ධනය වන අතර එහි ප්‍රතිඵලයක්‌ ලෙස පැසිෆික්‌ සාගරයට ඉහළින් ඇති වන කුණාටුවල තීව්‍රතාව ඉහළ යයි. මේ කුණාටු ලෝකයේ සාමාන්‍ය පරිවහන රටාවට බලපායි. මේ නිසා ලෝකයේ වෙනත් ප්‍රදේශවල කාලගුණ රටාවේ වෙනස්‌ වීම් ඇති වේ. මේ තත්ත්වය වඩාත් දැඩි ව දැකිය හැක්‌කේ උතුරු අර්ධගෝලයේ ශීත Rතුව පවත්නා කාලයේ දී ය. උතුරු ඇමෙරිකාව එවැනි බලපෑමක්‌ ඇති වන ප්‍රදේශයකි. එසේ ම මේ නිසා සමස්‌තයක්‌ ලෙස වර්ෂාපතනයේ ඉහළ යැමක්‌ මෙන්ම හා ධ්‍රැව දෙසට තාප ප්‍රවාහනයක්‌ ද සිදු වේ.
චීනය හා තවත් ආසියනු රටවල් ගණනාවක දැකිය හැකි දැඩි වායු දූෂණය හා එහි ප්‍රතිවිපාක කලක පටන් අවධානයට ලක්‌ ව ඇති කරුණකි. මේ වායු දූෂක ආසියානු කලාපයෙන් ඈත ප්‍රදේශවලට පවා ගමන් කර අදාළ කලාපයෙන් පිටත ප්‍රදේශවලට පවා සැලකිය යුතු ආකාරයක බලපෑමක්‌ සිදු කරන බවට ඇති මතයට මේ නව අධ්‍යයනයෙන් සාක්‌ෂි සපයා ඇත. මූලාශ්‍රය Proceedings of the National Academy of Sciences, DOI: 10.1073/ pnas.1403364111)
